Zasady organizowania konkursu na Facebooku
Organizacja konkursu od lat była świetną formą promocji. Dzięki rozwojowi Internetu można bardzo łatwo i skutecznie przygotować oraz rozpromować konkurs, a wraz z nim usługi lub produkty.
Najczęściej jednak przedsiębiorcy lub firmy świadczące usługi marketingu social media nie dbają o to, aby zasady konkursu były jasne i zrozumiałe, a jednocześnie zgodne z prawem, co może prowadzić do bolesnych konsekwencji dla przedsiębiorcy i uczestnika nielegalnego konkursu.
Definicje
Regulamin konkursu – jest to nośnik umowy zawieranej na odległość pomiędzy Uczestnikiem a Organizatorem, który określa warunki uczestnictwa w konkursie, służy do wielokrotnego stosowania oraz zostaje przygotowany w sposób jednostronny przez przedsiębiorcę.
Uczestnik konkursu – osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która bierze udział w konkursie.
Organizator – osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową, świadczy usługi drogą elektroniczną, a jedną z tych usług jest organizacja konkursu.
Loteria – gra losowa o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku, a warunki gry określa regulamin. Organizacja loterii wymaga spełnienia dodatkowych warunków określonych w Ustawie z 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.
Klauzule niedozwolone/klauzule abuzywne – przykłady zapisów regulaminu/umowy, które są sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają interesy konsumentów oraz nie zostały ustalone indywidualnie.
W celu przybliżenia problematyki posłużę się ANTYprzykładem, który pojawił się na jednej z grup dyskusyjnych dotyczących e-commerce’u i obrazuje, w jaki sposób NIE ogłaszać konkursu na swoim fanpage’u.
ANTYprzykład
Konkurs! Do wygrania jest sztaluga o wartości ponad 500 zł!
Aby wziąć w nim udział, wystarczy:
1) polubić nasz fanpage na Facebooku,
2) udostępnić ten post jako publiczny na swojej tablicy.
Losowanie zwycięzcy odbędzie się za tydzień, tj. 27 sierpnia do godziny 20.00.
Większość z czytelników pomyśli, że to normalne ze względu na to, że organizatorzy wciąż w taki sposób stawiają warunki uczestnictwa w swoich konkursach. Problem w tym, że powyższe krótkie ogłoszenie konkursowe łamie jednocześnie regulamin Facebooka i prawo RP, a uczestników naraża na kary finansowe.
Przykładowo regulamin Facebook.com w rozdziale „E-promocje” wyraźnie zabrania stosowania rozwiązań typu:
- „Udostępnij na swojej osi czasu, aby wziąć udział w promocji”,
- „Udostępnij na osi czasu znajomego, aby uzyskać dodatkowe udziały w promocji”,
- „Oznacz znajomych w tym poście, aby wziąć udział w promocji”.
Jak widać w przywołanym ANTYprzykładzie, pkt 2 narusza zasady przyjęte przez Facebooka. Ponadto w tym samym rozdziale regulamin Facebooka wskazuje, że organizator ponosi odpowiedzialność za zgodną z prawem obsługę promocji, w tym:
- regulamin,
- warunki oferty i wymagania wstępne (np. ograniczenia dotyczące wieku i miejsca zamieszkania),
- zgodność z przepisami i warunkami dotyczącymi nagród oferowanych w ramach promocji – chodzi o uzyskanie zgody na organizację loterii, o czym mowa poniżej.
Fundamentem loterii jest przypadek
Powyższy ANTYprzykład wskazuje, że zwycięzca zostanie wyłoniony w drodze „losowania” – i tutaj organizator wypełnia przesłanki uznania jego konkursu za loterię według Ustawy o grach hazardowych i z pewnością nie wie, jakie obowiązki powinien wypełnić przed organizacją tego typu konkursu.
Według ustawy, aby loteria była legalna, wymagane jest:
- Zgłoszenie wniosku do najbliższej izby celnej i zdobycie zezwolenia, przy czym należy spełnić szereg wymogów i złożyć odpowiednie dokumenty, w tym regulamin. Dodatkowym utrudnieniem jest to, że urząd ma na rozpatrzenie wniosku 6 miesięcy.
- Dokonanie opłaty za wydanie zezwolenia na urządzanie loterii promocyjnej albo loterii audioteksowej, która wynosi 10 proc. wartości puli nagród, jednak nie mniej niż 50 proc. kwoty bazowej.
- Utworzenie komisji konkursowej, w skład której musi wchodzić osoba z aktualnym świadectwem kwalifikacji Ministerstwa Finansów.
Dopiero po złożeniu szeregu dokumentów i dokonaniu opłaty można bez konsekwencji zorganizować konkurs z elementem losowości.
Organizator powyżej przytoczonego ANTYprzykładu prawdopodobnie nie zdaje sobie sprawy z tego, że w przypadku niewypełnienia wskazanych obowiązków staje się organizatorem nielegalnego hazardu. W tym wypadku zarówno organizator, jak i nieświadomi uczestnicy nielegalnej gry hazardowej muszą liczyć się z bolesnymi konsekwencjami.
Jakie konsekwencje grożą za brak zezwolenia od izby celnej na organizację konkursu na Facebooku z losowaniem nagród?
Dyrektor izby celnej może wymierzyć karę pieniężną zarówno organizatorowi, jak i uczestnikom takiego rodzaju konkursu:
- karę dla organizatora wynoszącą 100 proc. z przychodów uzyskanych z loterii;
- karę dla uczestnika w wysokości 100 proc. wartości uzyskanej w loterii nagrody.
UWAGA! Jeżeli nagroda byłaby rzeczowa, to uczestnik musiałby zwrócić jej wartość pieniężną. Organizacja konkursu z losowaniem bez zezwolenia, którego zdobycie wymaga spełnienia wręcz karkołomnych warunków, niesie ze sobą negatywne skutki zarówno dla organizatora, jak i uczestnika konkursu, który nie zdaje sobie sprawy, że bierze udział w nielegalnej loterii. Przedsiębiorstwo organizatora naraża się na straty finansowe i utratę dobrego wizerunku swojej marki. Kiedy loteria z losowaniem jest legalna? Kiedy urząd celny wyda na nią zezwolenie lub kiedy w loterii każdy los wygrywa.
Jak napisać regulamin konkursu?
Na początek, aby jasno określić zasady konkursu, spróbuj wczuć się w rolę uczestnika i pomyśl, co na jego miejscu chciałbyś wiedzieć, oraz przestrzegaj wskazówek dotyczących regulaminu w portalu społecznościowym oraz zasad organizacji loterii.
W regulaminie konkursu określ:
- Kim jesteś, wpisując konkretne dane swojego przedsiębiorstwa. Jeżeli działasz z fundatorem, powinieneś wpisać również jego dane.
UWAGA! Przy współorganizacji konkursu z fundatorem warto podpisać osobną umowę określającą zasady współpracy.
- Czy konkurs odbywa się za pomocą aplikacji, czy wyłącznie przez ogłoszenie na tablicy organizatora.
- Regulamin Facebook.com wymaga przekazania informacji, że Facebook nie ponosi odpowiedzialności w związku z organizacją konkursu (przykładowo: „Serwis Facebook.com udostępnia wyłącznie infrastrukturę, dzięki której możliwa jest organizacja konkursu. Facebook NIE sponsoruje i NIE uczestniczy w organizacji konkursu, a tym samym NIE ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek działania organizatora i konsekwencje wynikające z przeprowadzenia konkursu na łamach serwisu”).
- Wymagania techniczne umożliwiające wzięcie udziału w konkursie (przykładowo: „Uczestnik powinien posiadać: komputer lub urządzenie mobilne, dostęp do Internetu, profil na Facebooku wyłącznie z prawdziwymi danymi”).
- Datę rozpoczęcia i zakończenia konkursu.
- Kto może uczestniczyć w konkursie (przykładowo: „W konkursie może wziąć udział osoba powyżej 18. roku życia, która posiada profil w serwisie Facebook.com.”; „Warunkiem bezwzględnym uczestnictwa i otrzymania nagrody jest posiadania profilu z danymi zgodnymi z prawdą”).
- Jakie są zasady konkursu (co można zrobić, aby wygrać, i w jakiej sytuacji można zostać zdyskwalifikowanym).
UWAGA! Pamiętaj o zakazach z regulaminu Facebooka! Nie możesz wymagać udostępniania postu na swojej tablicy i oznaczania znajomych.
- W jaki sposób ogłosisz, kto zdobył nagrody.
- Jakie nagrody są do wygrania oraz jakie są zasady wygrywania i nabywania nagród (przykładowo: „Uczestnik, który zwycięży, w celu uzyskania nagrody powinien podać dane do wysyłki”; „Nie można przekazywać nagród na rzecz innych osób oraz wymieniać nagrody rzeczowej na jej wartość pieniężną u organizatora”).
- Zasady reklamacji: w jakiej formie je składać, na jaki adres, czego dotyczy reklamacja, czas na rozpatrzenie to 14 dni.
- Gdzie dostępny jest regulamin.
- Sposób rozwiązania ewentualnych sporów. Najlepiej rozwiązać je w drodze mediacji, ponieważ jest to szybszy i zdecydowanie tańszy sposób niż szukanie rozwiązań w sądzie.
Klauzule niedozwolone
Regulamin konkursu jest postrzegany identycznie jak regulamin np. sklepu internetowego. Tym samym należy uważać na formułowane treści tak, aby nie umieścić w nich klauzul niedozwolonych. Należy wspomnieć, że nie warto kopiować klauzul regulaminów, które zostały sporządzone przez innych organizatorów konkursów, ponieważ często powiela się niedozwolone zapisy. W razie kontroli przedsiębiorcy muszą liczyć się z wysokimi karami finansowymi. Budując regulamin, należy zapoznać się z rejestrem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów(UOKiK) dostępnym na stronie internetowej www.uokik.gov.pl/rejestr. Obecnie w rejestrze znajduje się ponad 3 tys. wpisów, a ich liczba w ciągu miesiąca wzrasta nawet o ok. 10 nowych klauzul niedozwolonych.
UWAGA! Zapis w regulaminie konkursu, który jest klauzulą niedozwoloną, jest nieważny.
Przykład klauzuli niedozwolonej/abuzywnej w regulaminach konkursu:
„Organizator może zakończyć albo zawiesić konkurs w dowolnym momencie albo na dowolny okres bez konieczności uprzedniego powiadamiania o tym fakcie uczestników. O zakończeniu albo zawieszeniu działań konkursowych organizator poinformuje uczestników za pośrednictwem serwisu”.
Jedna klauzula niedozwolona wpisana w treść regulaminu konkursu to:
- kara w wysokości ok. 1 tys. zł;
- grzywna do 10 proc. przychodu za ubiegły rok obrotowy;
- koszty publikacji wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym;
- zepsucie marki – twoje dane znajdą się w internetowym Rejestrze Klauzul Niedozwolonych Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Oczywiście jako organizator powinieneś liczyć się z tym, że często najróżniejsze podmioty próbują żerować na twojej niewiedzy, wysyłając masowo e-maile tzw. straszaki.
Jak chronić dane osobowe uczestników konkursu?
Uczestnik, który bierze udział w konkursie, ujawnia swoje dane. Organizator powinien uzyskać wyraźną zgodę na przetwarzanie danych osobowych i umieścić w regulaminie lub osobnym pliku politykę prywatności.
UWAGA! Adres e-mail to również dane osobowe.
Przetwarzanie danych osobowych zachodzi chociażby w trakcie zbierania adresów do wysyłki nagród dla laureatów konkursu.
W polityce prywatności w szczególności należy określić:
- Kto jest administratorem?
- Jakie dane będą przetwarzane?
- W jakim celu?
- Czy przekażesz dane komuś innemu i po co?
- Zasady możliwości wglądu, zmiany lub usunięcia przez uczestnika danych z bazy.
- Jak zabezpieczysz dane?
Dodatkowo organizacja konkursu na stronie internetowej organizatora wymaga rejestracji zbiorów w systemie Generalnego Inspektoratu ds. Ochrony Danych Osobowych oraz opracowania polityki bezpieczeństwa.
Warto zapamiętać
- Organizując konkurs w serwisie społecznościowym, powinieneś przestrzegać zasad na nim ustanowionych – dlatego uprzednio zapoznaj się z jego regulaminem. Szczególnie w zasadach konkursu NIE wymagaj udostępniania czegokolwiek na tablicy uczestnika lub jego znajomych.
- Unikaj sytuacji, w której zdobycie nagród w twoim konkursie będzie uzależnione od losowania, chyba że uzyskasz zezwolenie od dyrektora izby celnej lub będziesz organizować loterię fantową, w której każdy los wygrywa.
- Pamiętaj, że organizując konkurs z losowaniem, narażasz siebie i swoich klientów na karę finansową, co może doprowadzić do naruszenia twojego dobrego wizerunku.
- Jasno określ zasady w regulaminie konkursu.
- Pisząc regulamin, sprawdź rejestr klauzul niedozwolonych: www.uokik.gov.pl/rejestr.
- Uzyskaj od uczestników zgodę na przetwarzanie danych osobowych i udostępnij politykę prywatności.
Autorka:
Magda Judejko – prawnik. Z problemami środowiska internetowego mierzy się na co dzień, od trzech lat prowadząc w Internecie działalność doradczą dla przedsiębiorców (www.twojregulamin.pl). Organizuje i prowadzi warsztaty dla start-upów oraz e-biznesu.